Kombi, modern konutların görünmez kahramanı. Evinizi ısıtır, duşta sıcak suyu bekletmeden sunar, üstelik tüm bunları tek gövdede ve otomatik kontrolle yapar. Peki bu cihazın arkasında nasıl bir teknoloji var? Hangi kombi kime uygun? Enerji verimliliğinde “yoğuşma” ne işe yarar, “premix” ne demek, sıcak su performansı nasıl okunur? Bu kapsamlı rehberde kombinin ABC’sinden doğru seçim kriterlerine, bakım ipuçlarından sık hatalara kadar hepsini sade bir dille ve kullanıcı odaklı örneklerle anlatıyorum.

Kombi Nedir?

Kombi; tek bir cihaz içinde kalorifer ısıtması (radyatör devresi) ve kullanım sıcak suyu (musluk/duş) sağlayan ısıtma ekipmanıdır. Doğalgaz başta olmak üzere LPG veya elektrik gibi farklı enerji kaynaklarıyla çalışabilir. En büyük avantajı, merkezi sistem kurmadan her dairenin bağımsız ısınma ve sıcak su konforuna sahip olmasıdır.

Öne çıkan faydalar:

Anlık sıcak su: Depolama gerektirmez, talep olduğunda suyu ısıtır.
Kompakt yapı: Duvar tipi gövde az yer kaplar; mutfak dolabında bile konumlanabilir (yönetmelik koşulları sağlanarak).
Otomatik kontrol: Modülasyonlu çalışma ile ihtiyaca göre alev gücünü ayarlar, gereksiz tüketimi azaltır.
Esnek kullanım: Oda termostatı, dış hava sensörü ve termostatik vanalarla kolayca “akıllı” hale getirilir.

Kombinin Temel Bileşenleri

Kombinin başlıca parçalarını gösteren yazısız şema: brülör, eşanjör, pompa, üç yollu vana

Kombiyi bir orkestra gibi düşünün; her bileşen görevini doğru yaparsa ses (konfor) kusursuz olur.

Brülör (yanma odası): Gazla hava doğru oranda karışır, alev oluşur. Premix sistemlerde bu karışım daha homojen sağlanır.
Eşanjör (ısı değiştirici): Alevin ısısını suya aktarır. Bitermik eşanjör tek gövdede hem kalorifer hem sıcak suyu ısıtır; çift eşanjörlü tipte primer eşanjör kalorifer suyunu, plaka eşanjörse kullanım suyunu ısıtır.
Gaz valfi ve fan: Gaz akışını hassas biçimde ayarlar; hermetik/yoğuşmalı tiplerde fan, yanma havasını alır ve atık gazı tahliye eder.
Üç yollu vana: Isıtma ile sıcak su devresi arasında geçişi yönetir; musluğu açtığınızda öncelik sıcak sudadır.
Devir daim pompası: Isınan suyu radyatörlere yollar. Modülasyonlu pompa, debiyi ihtiyaca göre değiştirir.
Genleşme tankı: Isınan suyun genleşmesiyle oluşan basınç artışını sönümler; tesisatı korur.
Sensörler ve kontrol kartı: NTC sıcaklık sensörleri, debi şalteri/akış türbini, baca gazı sensörleri veriyi toplar; elektronik kart sistemi yönetir.
Emniyet elemanları: Aşırı ısınma termostatı, emniyet ventili, duman/yanma kontrolü; güvenli çalışma için kritik önemdedir.

Kombi Nasıl Çalışır? (Adım Adım)

Kombinin nasıl çalıştığını gösteren suyun izlediği yolu gösteren akış diyagramı

1) Isıtma Modu (Radyatör Devresi)

Oda termostatı (veya kombi paneli) ısı talebi gönderir.
Brülör ateşler; alev gücü hedef kazan suyu sıcaklığına göre modülasyon yapar.
Pompa, ısınan suyu radyatörlere dolaştırır.
Dönüş suyu sıcaklığı okunan değere yaklaşınca alev gücü düşer; konfor korunurken tüketim azalır.

İnce ayar ipucu: Yoğuşmalı kombilerde dönüş suyu sıcaklığını olabildiğince düşük tutmak (ör. 55 °C altı) yoğuşma verimini artırır. Bu, radyatör metrajının doğru seçilmesi ve pompa/su debisinin iyi ayarlanmasıyla ilgilidir.

2) Sıcak Su Modu (Musluk/Duş)

Bir musluk açıldığında debi sensörü akışı algılar.
Üç yollu vana sıcak su devresine geçer; ısıtma devresi geçici olarak askıya alınır.
Çift eşanjörlü kombilerde primer devrede ısınan su, plaka eşanjörde şebeke suyuna ısı transfer eder ve anlık sıcak su sağlar.
Su debisine bağlı olarak alev gücü modüle edilir; sıcaklık dalgalanmaları bu sayede azaltılır.

Pratik not: Çok düşük debide (ince akış) suyu aşırı ısıtmamak zorlaşır; üretici tavsiyesi olan minimum debiden daha az akışta sıcaklık oynayabilir.

Isıtma ve sıcak su modlarında suyun izlediği yolu gösteren akış diyagramı

3) Yoğuşma ve “%100’ün Üstü” Verim Tartışması

Yoğuşmalı kombiler, yanma sonucu oluşan su buharını yoğuşturarak gizli ısıyı geri kazanır. “%107 verim” gibi görünen değerler, hesaplamada alt ısıl değer (LHV) kullanıldığı için böyledir; gerçek fizik “%100’ün üstünde enerji üretmek” değildir—sadece atık ısı geri kazanımıdır. Mesele pazarlama değil, termodinamiğin başarılı uygulamasıdır.

Kombi Çeşitleri

A) Baca/yanma sistemine göre

Hermetik (Turbo) Kombi: Kapalı yanma odası vardır; yanma havasını dışarıdan alır, atık gazı yine dışarı verir. Yaşam alanından hava tüketmediği için güvenlidir; günümüzde standarttır.
Bacalı (Konvansiyonel) Kombi: Ortam havasını kullanır, atık gaz bacadan doğal çekişle atılır. Güvenlik ve yönetmelik gerekçeleriyle yeni montajlarda tercih edilmez.
Yoğuşmalı Kombi: Hermetik prensibe ek olarak eşanjörde yoğuşma yapar. Premix brülör ve geniş eşanjör yüzeyi yüksek mevsimsel verim sağlar; günümüzün rasyonel seçeneği budur.

B) Eşanjör yapısına göre

Bitermik eşanjör: Tek gövdede hem ısıtma hem sıcak suyu ısıtır. Basit ve kompakt; ancak kireçlenmeye karşı hassas olabilir.
Çift eşanjör (primer + plaka): Sıcak su için ayrı plaka eşanjör vardır. Sabit sıcaklık ve servis kolaylığı açısından genelde daha konforlu ve dayanıklıdır.

C) Yakıt türüne göre

Doğalgaz: En yaygın ve ekonomik.
LPG: Doğalgazın olmadığı yerlerde dönüşüm setiyle kullanılabilir.
Elektrikli “kombi”: Dirençle ısıtma yapar; baca gerektirmez fakat elektrik maliyeti nedeniyle genellikle yedek/özel senaryolara uygundur.

D) Kapasite ve yapı

Duvar tipi (evsel): 20–35 kW aralığında, kompakt gövdeler.
Yer tipi / yüksek kapasiteli: Büyük metrajlar, ticari alanlar veya merkezi sistemler için; çoğu zaman “kombi” değil “kazan” kategorisine girer.
Boylerli/entegre depo: Yüksek sıcak su konforu gerekir (çok banyolu konutlar) ise kombi + harici boyler veya entegre depolu cihazlar çözüm olabilir.

Hangi Kombi Size Uygun? (Kapasite, Sıcak Su, Modülasyon)

Kombi seçiminde “en yüksek kW en iyi” yanlıştır. Önemli olan, ihtiyaca uygun kapasite ve düşük minimum güçdür.

1) Kapasite (kW) Nasıl Tahmin Edilir?

Mimari ısı kaybı hesabı ideal olandır; profesyonel keşif gerektirir. Kabaca bir fikir için şu pratik aralıklar rehber olabilir:

İyi yalıtımlı 70–120 m² daire: 18–24 kW ısıtma gücü çoğu kez yeterli.
Orta yalıtım 120–160 m²: 24–28 kW tercih edilebilir.
Zayıf yalıtım / dubleks / villalar (160 m²+): 28–35 kW değerlendirilebilir.

Not: İklim bölgesi, cephe sayısı, tavan yüksekliği, cam alanı, alt-üst komşu durumu sonucu büyük fark yaratır. Profesyonel hesap, cihaz ve tesisat seçiminde altın standarttır.

2) Sıcak Su Performansı (L/dk)

Etiketlerde genellikle “ΔT=25 °C için L/dk” değeri verilir. Bu, örneğin 10 °C giriş suyunu 35 °C’ye çıkarma akış hızıdır.

24 kW: ~11–13 L/dk
28 kW: ~13–15 L/dk
35 kW: ~16–18 L/dk

Aynı anda iki duş gibi yüksek talep varsa 30–35 kW veya boylerli çözüm düşünün.

3) Minimum Güç ve Modülasyon Oranı

Örneğin 24 kW bir kombinin minimum gücü 3–4 kW ise ara mevsimde sık aç/kapa yapmaz; sabit, sessiz ve verimli çalışır. Modern cihazlarda 1:10 modülasyon (24 kW → 2,4 kW’a kadar düşebilme) ciddi konfor ve tasarruf getirir.

Enerji Verimliliği ve Fatura Nasıl İyileştirilir?

Yoğuşma için doğru koşullar

Düşük dönüş suyu sıcaklığı hedeflenmeli (55 °C altı ideal).
Bunun için yeterli radyatör boyu, düşük kazan sıcaklığı ve hidronik dengeleme gerekir.
Termostatik vanalar (TRV) odalara göre akışı ayarlayarak konfor sağlar; oda termostatıyla birlikte kullanın.

Akıllı kontrol

Modülasyonlu oda termostatı (tercihen cihazla aynı marka/iletişim protokolü veya OpenTherm) tüketimi düşürür.
Dış hava sensörü, hava soğudukça kazan sıcaklığını otomatik artırır; ısı eğrisiyle sabit konfor sağlar.
Gece set-back (gece 1–2 °C düşürme) çoğu evde verimlidir; tamamen kapatıp-sabah zirve ısıtmaya yüklenmekten kaçının.

Sistemi temiz ve sağlıklı tutmak

Tesisat pislik tutucu filtre ve kimyasal inhibitör ile korunmalı; çamur/kireç birikimi verimi bozar.
Radyatörlerde hava kalmamalı; aksi, dolaşımı ve ısı transferini düşürür.

Montaj Yeri, Havalandırma ve Güvenlik

Yetkili servis ve mevzuat: Gaz bağlantıları ve baca montajı lisanslı ekiplerce yapılmalı; sızdırmazlık ve yanma ayarı hayati önem taşır.
Konum: Genelde mutfak veya kapalı balkon (yönetmelik koşulları), banyo için özel şartlar aranır. Dolap içi montajda servis mesafeleri bırakılmalıdır.
Baca hattı: Hermetik/yoğuşmalı cihazlarda eşmerkezli (koaksiyel) baca kullanılır; eğim, uzunluk ve dirsek sayıları üretici sınırlarını aşmamalı.
Yoğuşma suyu drenajı: Donmaya karşı önlem alın; asidik özellik nedeniyle uygun gidere verilmeli.
Algılayıcılar: Karbonmonoksit alarmı (özellikle eski/konvansiyonel sistemli evlerde) can kurtarır. Gaz kaçağı dedektörü de akıllıca bir ektir.

Baca eğimi ve yoğuşma drenajında doğru ve yanlış kurulum örnekleri

Bakım: Ne, Ne Zaman, Neden?

Yıllık bakım cihazın ömrünü uzatır, faturayı düşürür, arızaları önler. Profesyonel bakımda tipik işlemler:

Eşanjör ve brülörün temizliği, yoğuşma sifonu kontrolü
Gaz/yanma ayarlarının (CO₂/O₂) kontrolü
Genleşme tankı ön basınç kontrolü
Sızdırmazlık ve elektriksel bağlantıların gözden geçirilmesi
Filtrelerin temizliği, pompa ve üç yollu vana fonksiyon testi

Kullanıcı rutinleri:

Basınç: Soğuk sistemde 1,0–1,5 bar idealdir. 0,6 bar altı çoğu cihazda arıza verir; 2,5 bar üzeri emniyet ventili açabilir.
Radyatör hava alma: Üst kısımlar soğuksa hava vardır; ısıtma kapalıyken purjörle alın.
Kışa hazırlık: İlk soğuklarda “ilk ateşleme kokusu” normal olabilir; filtreleri ve basıncı önceden kontrol edin.

Sık Yapılan Hatalar (ve Hızlı Çözümler)

Kombiyi her çıkışta kapatmak: Yeniden ısıtma için ekstra gaz harcarsınız; düşük ayarda, termostatla yönetmek daha verimlidir.
Çok yüksek kazan sıcaklığı: Yoğuşmayı öldürür; radyatörleriniz yeterliyse 45–55 °C bandını deneyin.
Termostatı yanlış yere konumlamak: Güneş alan, kapı arkası, mutfak veya radyatör yakını yanlış ölçer; nötr bir iç duvar idealdir.
Tesisatta filtre yok: Çamur/kireç eşanjörü tıkar; mutlaka pislik tutucu ve (mümkünse) manyetik filtre kullanın.
Su sertliğini göz ardı etmek: Sert suda plaka eşanjör hızlı kireçlenir; gerekirse girişe kireç önleyici taktırın.

Örnek Senaryolarla Seçim

1+1, 65 m², iyi yalıtımlı daire

24 kW tam yoğuşmalı, min. güç 2–3 kW civarı bir model, modülasyonlu termostat + TRV ile konforlu ve ekonomik çalışır.
Sıcak su için tek duş yeterli; ΔT=25 °C’de 11–12 L/dk hedefi ideal.

3 banyolu dubleks, 190 m², orta yalıtım

30–35 kW yoğuşmalı veya kombi + boyler çözümü düşünün.
Aynı anda iki banyo kullanımında akış düşmesin istiyorsanız depolu sistem belirgin fark yaratır.

Zayıf yalıtımlı eski bina, 120 m², kuzey cephe

Radyatör metrajı yetersizse önce radyatörleri büyüterek kazan sıcaklığını düşürün; yoğuşmadan gerçek verim alın.
24–28 kW aralığında düşük minimum güçlü bir kombi + TRV önerilir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Elektrik kesilince kombi çalışır mı?
Hayır. Ateşleme, pompa ve kontrol kartı elektrikle çalışır. Kesinti sık yaşanıyorsa UPS (uyumlu güç) düşünebilirsiniz.

Basınç sık düşüyor; normal mi?
Çok sık su ekleme, kaçak veya genleşme tankı ön basıncının düşüklüğüne işaret edebilir. Sık su eklemek korozyonu hızlandırır; servis kontrolü şart.

Yoğuşma suyu nereye gider?
Yoğuşma tahliyesi gidere bağlanır. Don riskli bölgelerde izolasyon yapılmalı; ters eğim veya tıkanma cihazı kilitleyebilir.

LPG’ye çevrilebilir mi?
Birçok model uygun meme/ayarlarla LPG’de çalışır. Dönüşüm yetkili servis tarafından yapılmalıdır.

Kombiyi gece tamamen kapatmalı mıyım?
Genelde hayır. 1–2 °C düşürmek daha verimli ve konforlu. Tam kapatma sabah yeniden ısıtmada fazladan tüketim ve yoğuşmasız çalışma doğurabilir.

Kombi ile kazan aynı şey mi?
Kombi bireysel ısıtma cihazıdır ve kullanım sıcak suyu da üretir. Kazan, çoğu kez yalnız ısıtma içindir ve merkezi sistemlerde kullanılır.

Kurulumdan Sonra İnce Ayar Kontrol Listesi

Radyatörlerin tamamı ısınıyor mu, üstler soğuk kalıyor mu?
Dolaşım gürültüsü var mı? (Hidronik dengeleme ihtiyacı göstergesi)
Oda termostatı doğru yerde mi? Wi-Fi kopmaları yaşam alanını etkilemesin.
Kazan suyu sıcaklığı mümkün olan en düşük değerde konfor veriyor mu?
Dış hava sensörü/ısı eğrisi kuruldu mu?
Pislik tutucu/manyetik filtre mevcut mu ve erişimi kolay mı?
Yoğuşma tahliyesi doğru eğimli ve güvenli mi?

Kısa Terimler Sözlüğü

Eşanjör: Isıyı alevden suya (veya primer sudan şebeke suyuna) aktaran parça.
Modülasyon: Alev gücünün ihtiyaca göre sürekli ayarlanması.
Premix: Gaz ve havanın ön karışımlı yanması; homojen alev ve yüksek verim sağlar.
TRV (Termostatik Radyatör Vanası): Oda bazında ısıtmayı sınırlayan vana.
OpenTherm: Üreticiler arası yaygın bir modülasyonlu iletişim protokolü.
ErP: AB enerji etiketleme ve eko-tasarım regülasyonları.
ΔT (Delta T): İki sıcaklık arasındaki fark; örn. sıcak su performansı ΔT=25 °C koşulunda ölçülür.

Sonuç: “Akıllı seç, doğru kur, sakin kullan”

Kombi dünyasında mucize yok; doğru kapasite, düşük minimum güç, yoğuşmayı destekleyen tesisat, akıllı kontrol ve düzenli bakım varsa fatura düşer, konfor yükselir. Küçük detaylar büyük fark yaratır: termostatın yeri, radyatör metrajı, dönüş suyunun sıcaklığı… Hepsi aynı denklemin parçaları. Seçim ve kurulum aşamasında profesyonel keşif alın; sonrasında ise sabit, yumuşak ayarlarla cihazın modülasyonuna izin verin. Sıcak suyunuz sabit, eviniz konforlu, faturanız makul olduğunda her şey yolunda demektir.