
Kombiden gelen gaz kokusu, “şimdi, hemen” ciddiyetinde bir konudur. Doğal gazın içine güvenlik için eklenen koku verici (merkaptan) sayesinde sızıntıyı fark ederiz; koku keskin ve çürük sarımsağı andırır. Böyle bir durumda öncelik, binayı güvenli biçimde havalandırmak ve kıvılcım kaynaklarını ortadan kaldırmaktır. Aşağıda, ev kullanıcıları için teknik terimleri anlaşılır kılarak hazırlanmış, uygulanabilir ve kapsamlı bir rehber bulacaksınız.
1) Tehlikeyi fark ettiğiniz anda yapacaklarınız (ilk 60 saniye)
- Elektrik düğmelerine dokunmayın. Açma/kapama, zil, priz, anahtar, telefon flaşı dâhil. Kıvılcım riski yaratır.
- Ateş ve kıvılcım kaynaklarını tamamen yasaklayın. Kibrit, çakmak, sigara, ocak.
- Pencereleri/kapıları yavaşça açın. Ani kapı çarpması bile basit bir kıvılcım oluşturabilir; panik yapmadan, sürtünmeyi ve darbe seslerini minimize ederek havalandırın.
- Gaz vanalarını kapatın.
- Kombinin altındaki gaz giriş vanasını dik (kapalı) konuma getirin.
- Dairenizin doğal gaz ana vanasını kapatın (genelde sayaç veya daire girişinde).
- Binayı terk edin ve güvenli mesafeye çıktıktan sonra arayın.
- Doğal Gaz Acil: 187
- Genel Acil Çağrı: 112
İçeride asla telefonla arama yapmayın; dışarı çıktıktan sonra bildirin.
2) Kombide gaz kaçağı hangi durumlarda olur?
- Gevşemiş bağlantılar ve contalar: Kombi altındaki bağlantı noktaları, ocak/kombi esnek hortumu.
- Gaz valfi arızaları: Valf içindeki sızıntılar.
- Yanma odası/conta problemleri: Servis kapağı düzgün kapanmıyorsa koku cihaz içine yayılabilir.
- Baca/flue sorunları: Doğrudan gaz sızıntısı değil ama yanma ürünlerinin (özellikle karbonmonoksit) geri tepmesine yol açabilir.
- Tesisat hataları: Yanlış montaj, paslanmış/çatlamış boru, uygunsuz malzeme.
Not: Doğal gaz (metan) havadan hafiftir ve yükselir; LPG ise ağırdır ve zeminde birikir. Havalandırmayı buna göre planlayın: doğal gaz sızıntısında üst menfez/pencere kritik önemdedir.
3) Gaz kokusunu başka kokulardan nasıl ayırırsınız?
- Gaz kokusu: Keskin, “çürük sarımsak/soğan” benzeri.
- Karbonmonoksit (CO): Kokusuz ve renksizdir. Bu yüzden semptomlar (baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, sersemlik) ile anlaşılır. Gaz kokusu duyuyorsanız bu doğal gaz sızıntısı; baş ağrısı/uyuşukluk yaşıyorsanız CO maruziyeti olabilir. Her iki durumda da havalandırma ve tahliye önceliktir.
4) Evde denenmesi gerekmeyen/önerilmeyen yöntemler
- Çakmakla “sızıntı yeri aramak” kesinlikle yasak.
- Elektrikli dedektörle içerde kıvılcım çıkarabilecek testler yapmak risklidir.
- Sabunlu su yöntemi (kabarcık testi) profesyonellerin uygun koşullarda yapacağı bir sızdırmazlık kontrolüdür; kullanıcıların acil durumda denemesi önerilmez çünkü kıvılcım riski sürer ve doğru noktayı ıskalama ihtimali yüksektir.
5) Profesyonel süreç: Servis geldiğinde neler yapılır?
Yetkili ekipler ve dağıtım şirketi teknisyenleri şu adımları izler:
- Gaz ölçümleri: Ortamda metan konsantrasyonu ölçülür. (Metanın alt patlama sınırı—LEL—yaklaşık %5 hacimdir; buna yaklaşmak bile acil risk demektir.)
- Sızdırmazlık testleri: Manometre/kaçak dedektörü ile tesisat ve cihaz bağlantıları kontrol edilir.
- Parça onarımı/değişimi: Esnek hortum, conta, gaz valfi, bağlantı dirsekleri gibi bileşenler.
- Baca/flue ve yanma ayarı: CO oluşumunu ve geri kaçışı engellemek için çekiş ve yanma ayarları yapılır.
- Tekrar devreye alma ve kağıt işleri: Emniyet testleri sonrası tutanak ve bilgilendirme.
6) Sızıntıdan sonra nelere dikkat etmeli?
- Aynı gün içinde cihazı keyfi çalıştırmayın. Yetkili onay vermeden açmayın.
- Yangın söndürücü erişimde olsun. Her dairede ABC tipi bir söndürücü bulundurun.
- CO alarmı kurun. EN 50291 standardına uygun bir karbonmonoksit alarmı takın; düzenli test edin.
- Menfezleri kapatmayın. Kışın “üşütüyor” diye menfez kapatmak, riskleri katlar.
- Periyodik bakım planı yapın. Yılda en az bir kez yetkili servis bakımı, iki yılda bir tesisat kontrolü, baca/flue denetimi.
7) “Gaz kaçağı var” şüphesiyle pratik kontrol listesi
- Koku belirgin mi? (merkaptan benzeri, kalıcı)
- Pencere/kapıları açtınız mı?
- Kombi gaz vanası kapalı mı?
- Daire ana vanası kapalı mı?
- Elektrik düğmelerine dokunmadınız mı?
- Bina dışına çıkıp 187’yi aradınız mı?
- Kat sakinlerini uyardınız mı?
- Yetkili servis ve dağıtım ekipleri gelmeden içeri girmediniz mi?
8) Sık karıştırılan iki durum: Gaz kokusu vs CO zehirlenmesi
- Gaz kokusu (metan): Patlama ve boğucu ortam riski. Önlem: havalandır, vanayı kapat, dışarı çık, 187.
- CO maruziyeti: Kokusuz; baş ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi, halsizlik; ileri düzeyde bayılma. Önlem: havalandır, dışarı çık, 112, tıbbi yardım, ardından cihaz/baca kontrolü.
İki risk bir arada da olabilir: Yetersiz yanma—> CO; bağlantı sızıntısı—> metan. Bu yüzden hem havalandırma hem tahliye ana refleksiniz olsun.
9) Kaçakları önlemek için sürdürülebilir alışkanlıklar
- Yetkili montaj ve malzeme: TSE belgeli hortum ve bağlantı elemanları kullanın; montajı yetkiliye yaptırın.
- Titreşim kontrolü: Kombi/tesisat titreşimi bağlantıları gevşetebilir; bakımda kontrol ettirin.
- Esnek hortum ömrü: Metal örgülü, uygun standartlı hortum kullanın; son kullanma tarihlerini izleyin.
- Bina doğal havalandırması: Üst menfezlerin açık kalması şarttır; silikonla kapatma, mobilya ile engelleme yapmayın.
- Düzenli eğitim: Evde herkes (çocuklar dahil) ana vananın yerini ve kapatma yönünü bilsin. Bir “tatbikat” yapın: kim ne yapacak, hangi kapıdan çıkılacak?
10) Küçük ama kritik teknik notlar
- Alev rengini izleyin: Sağlıklı yanma genelde düzgün mavi alevle olur; sarı/turuncu alev, kurum/CO riskini düşündürür (servis çağırın).
- Gaz basıncı sorunları: Basınç düştüğünde kombi arıza verir; bu her zaman kaçak demek değildir. Koku yoksa önce dağıtım kaynaklı basınç/hat çalışmaları olup olmadığını kontrol ettirin.
- Kombiyi kapatmak tek başına yetmez: Kaçak tesisat hattındaysa ana vana kapatılmalıdır.
Güvende kalmanın kısa özeti
Gaz kokusu aldığınızda sakin kalıp havalandırın, vanaları kapatın, içeride hiçbir elektrikli/alevli kaynağa dokunmayın, dışarı çıkın ve 187’yi arayın. Sonrasında yetkili servis, sızdırmazlık ve baca kontrolleri ile cihazınızı güvenle geri devreye alır. Periyodik bakım, menfezlerin açık tutulması ve CO alarmı, riskleri kalıcı biçimde düşürür.





